Türk inciri uluslararası standartlara göre üretiliyor

Türkiye’nin dünyanın kuru incir muhtaçlığının yüzde 60’ını karşıladığı bilgisini veren Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Lideri Mehmet Ali Işık, Türkiye’de üretilen kuru incirin karanlık odalarda UV lambalar altında ve lazerlerle denetim edildiğini, bir pestisit olmayan aflatoksinin incirlerden ayıklandığını, Dünya Sıhhat Örgütü’nün sağlıklı besin eserleri listesinde yer verdiği kuru inciri herkesin gönül rahatlığıyla tüketebileceğini lisana getirdi.

Dünya Sıhhat Örgütü’nün sağlıklı besin eserleri listesinde yer verdiği kuru incirler besin güvenilirliğinin temini, tüketici sıhhati ve menfaatlerinin korunması gayesiyle milletlerarası standartlar dikkate alınarak besin kodeksine nazaran üretiliyor ve tüketicilere sunuluyor.  

Cennet meyvesi olarak tanımlanan, noel sofralarının vazgeçilmezi kuru incirde Türkiye dünyanın kuru incir muhtaçlığının yüzde 60’ını karşılıyor.

Türkiye’de yetişen kuru incir dünyanın en kaliteli kuru inciri olarak öne çıkarken, Avrupa, Amerika Birleşik Devletleri, Çin ve Japonya Türk incirini en çok tüketen coğrafyalar olarak öne çıkıyor.

Son periyotta kuru incirin aflatoksin nedeniyle ihraç pazarlarından geri gelmesiyle ilgili haberlerin artması üzerine kamuoyunu bilgilendirmek maksadıyla basın toplantısı düzenleyen Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Lideri Mehmet Ali Işık, “Son devirde ağır olarak gündeme gelen kuru incirde aflatoksin, kuru incire insan eliyle konulan zirai ilaç/pestisit değildir.   Aflatoksin öteki pek çok tarım eserinde olduğu üzere iklim şartlarına bağlı olarak tabiatta bulunan saprofit mantarlar tarafından üretim evresinde meydana gelmektedir. İklim şartlarına bağlı olarak aflatoksin oluşumu her yıl farklılık göstermektedir. Üretim periyodundaki hava şartlarına bağlı olarak toplam üretimdeki aflatoksin varlığı, %0,5 ila %1,5 ortası oranlarda değişmektedir. 2024 üretim döneminde görülen olumsuz hava şartlarından ötürü aflatoksin varlığında kıymetli bir artış meydana geldi. 2024 yılında aflatoksin ve okratoksin bulaşıklığı nedeniyle AB ülkelerine yapılan ihracatımızda alınan Süratli Alarm Bildirimi sayısı 2023 yılına nazaran artış gösterdi” diye konuştu.

Kuru incirde aflatoksin oluşumunun önüne geçmek için, üreticiler, Tarım ve Orman Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, Enstitüler, Üniversiteler, Borsalar ve Tüccarlarla yoğun bir iş birliği yaptıklarını anlatan Lider Işık şöyle devam etti; “Aflatoksin sorunu birinci olarak 1987 yılında ortaya çıktı. O andan itibaren Ege İhracatçı Birlikleri tarafından, Ege Üniversitesi, Ticaret Bakanlığı ile Tarım ve Orman Bakanlığı dayanakları ile tüm kuru incir işletmelerimizde aflatoksin bulaşıklığını ayıklamak gayesiyle denetim sistemleri oluşturulmuş ve bu sistemin aktifliği denetlenmektedir. Tüm kuru incir işletmelerimiz hammadde alımlarında aflatoksin denetimi yapmakta ve izleme programları yürütmektedir. Tarım ve Orman Bakanlığımız ve öbür paydaş kurumlarımız ile birlikte üretim etabında aflatoksin bulaşıklığını önlemek ve azaltmak için ağır çalışmalar yapıyoruz. Kuru incirde Aflatoksin ve Okratoksin oluşumunun engellenebilmesi maksatlı her yıl binlerce kurutma kereveti, ilek filesi, hasat filesi, tuzaklar ve örnek kurutma tünelleri Birliğimizce yaptırılmakta, Tarım ve Orman Bakanlığı koordinasyonunda üreticilerimize ücretsiz olarak dağıtılmaktadır. Öbür yandan, örnek bahçeler oluşturarak bilgilendirici broşür ve kitapçıklar yaptırılarak üreticimize yol gösterilmektedir.”

Aflatoksinli incirler 24 yıldır imha ediliyor

Ege İhracatçı Birlikleri olarak maksatlarının yalnızca ihraç pazarlarında değil, ülkemizde de tüketicilerin sağlıklı kuru incir tüketimine katkı sağlamayı misyon edindiklerinin altını çizen EKMİB Başkanı Mehmet Ali Işık, “Bu maksatla işletmelerimize gelen kuru incirler özel karanlık odalarda UV lambalar altında ve lazer ayıklama makinelerinde fiziki denetimlerle sarımsı yeşil renkli ışıma veren aflatoksinli kuru incirler ayıklanıyor. Bu denetimler sonucunda aflatoksin tespit edilen kuru incirlerin ticarete mevzu olmasının önüne geçilmesi için Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliğimizce 2000 yılından beri Aflatoksinli Kuru İncirlerin İmhası Projesi yürütülüyor. İklim değişikliği ve yaşanan olumsuz hava şartları nedeniyle bu yıl aflatoksin oluşumunda artış meydana gelmiştir. Bu nedenle Projemiz kapsamında geçen yıl 0,7 olan aflatoksinli kuru incir oranı %1,5’a çıkarılmış, ayrıyeten Okratoksin-A oluşumuna tesir ettiği bilinen küflü incirlerin de %1 oranında toplanarak imhası kararlaştırılmıştır. Bu kapsamda yılda ortalama 500-600 ton aflatoksinli kuru incir imha edilirken, önümüzdeki devirde imha edilecek toksinli incir ölçüsü yılda 1.500 tona yükselecek. Sürdürülebilirlik çalışmalarımız kapsamında son 3 yıldır toplanan aflatoksinli incirler Biyogaz tesislerinde bertaraf ediliyor” biçiminde konuştu.

Geri gelen kuru incirler ne oluyor?

Çok ağır denetimler sonucunda ihraç edilen kuru incir partilerimiz çeşitli nedenlerle ülkemize geri gelebildiğini aktaran Işık, bu eserlerle ilgili takip edilen yolu da şöyle özetledi: “Kuru incirin büyük taneli ve homojen olmayan yapısı nedeniyle, tahlil edilen numunenin içine tek bir aflatoksinli incirin karışmış olması bile tahlil sonucunun olumsuz çıkmasına yol açabilmektedir. İhracattan Geri Dönen Eserler Türk Besin Kodeksi (TGK) Mevzuatına Uygunsa Ülkemize Girebilmektedir. İhracattan geri gelen kuru incirler, ülkemize girişte Türkiye’nin ithalat prosedürüne tabi tutulmaktadır. Tarım ve Orman Bakanlığı kontrolünde analiz edilerek sonucu uygun olan partilerin yurda girişine müsaade verilmektedir. Bakanlık yetkilileri nezaretinde; UV lambalı karanlık odalarda ayıklanan ve lazer makineleri ile tesislerimizde elden geçirilen aflatoksinli kuru incirler tekrar ayıklanmakta, tekrar numune alınarak tahlil edilmekte, TGK mevzuatına nazaran yasal limitlerin altında olan kuru incirler ülkemize girebilmektedir. Bu açıdan, çeşitli mecralarda zehirli, pestisitli kuru incirlerin ihracat pazarlarında tüketilmeyip ülkemiz pazarında satışa sunulduğuna yönelik tüm argümanlar temelsiz ve aldatıcıdır.”

Biz bütün paydaşlarımızla hem üreticilerimizi hem ülkemizin kalkınmasını devam ettireceğiz 

Türkiye İhracatçılar Meclisi Yönetim Kurulu Üyesi Birol Celep, “İncirde kalite sorunu yaşanmasının en büyük nedeni Haziran ve Temmuz ayındaki sıcaklığın 45 derecelere çıkması. Enstitümüz kayıtlarında yaklaşık 300 çeşit incir var. Global ısınma ve İklim değişikliği ile sıcaklıklar artmaya devam ettikçe üretim bölgelerini değiştirerek dengeleyeceğiz. Biz bütün paydaşlarımızla hem üreticilerimizi hem ülkemizin kalkınmasını devam ettireceğiz.” dedi.

Tarım üretim yerleri yer değiştiriyor

Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği İdare Heyeti Lider Yardımcısı Yusuf Gabay, “İncir stratejik ürünümüzdü son 5 yıldır itibar eserimiz oldu. Yıllar geçtikçe eserin kalitesini artırıyoruz. Türk incirini itibar eser olarak satmak istiyoruz. Paydaşlarımızla çalışmalar yürütüyoruz. Global ısınma ve iklim değişikliği nedeniyle kalite sıkıntıları yaşıyoruz. Tarım üretim yerleri yer değiştiriyor. İncirde ovadan dağa gerçek bir kayma var. Şuan yüzde 70’i dağda, yüzde 30’u ovada yetiştiriliyor. Yeterli Tarım Uygulamaları ile bu riskleri bertaraf etmeye çalışıyoruz.” diye konuştu.   

İncirdeki aflatoksin ve okratoksinin insan sıhhati açısından risk yaratması için bir kişinin günlük 50 kilo incir tüketiyor olması lazım

Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği İdare Heyeti Üyesi Ahmet Göksan, “Aydın’da insanların refahını bu eser belirliyor. İncirdeki aflatoksin ve okratoksinin insan sıhhati açısından risk yaratması için bir kişinin günlük 50 kilo incir tüketiyor olması lazım, bir kişi günde 300 gr incir tüketiyor. Aydın’da sabah öğle akşam incir yiyor insanlarımız 100 yaşına kadar yaşıyorlar. Rekolte dahada artacak, bizim incirimize sahip çıkmamız gerekiyor.” dedi.

Dünyada talebin yüzde 60’ını biz karşılıyoruz

35 bin ailenin geçimini incirden sağladığını söyleyen Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Kontrol Şurası Üyesi, Fatma Behit, “Dünyada talebin yüzde 60’ını biz karşılıyoruz.” dedi.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı