Başkan Tugay'dan iklim krizine karşı "vites yükseltelim" mesajı

Bursa Osmangazi Belediyesi’nin Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği iş birliği ile düzenlediği Kent ve İklim Paneli'nde konuşan Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği Lideri ve İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Dr. Cemil Tugay, iklim krizi ile ilgili çalışmalarda vites yükselteceklerini söyledi. Lider Tugay, Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği’ni düzgünleşme için çok tesirli adımlar atan bir yapı haline getirmeyi amaçladıklarını belirtti.

Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği Lideri ve İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Dr. Cemil Tugay, Bursa’da Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği ve Osmangazi Belediyesi iş birliği ile düzenlenen Kent ve İklim Paneli'ne katıldı. Dünya olarak 2030 yılına kadar karbon nötr olmak için 3.5 trilyon doların harcanması gerektiğini fakat şimdi harcanan sayıların bu maksadın çok uzağında olduğunu vurgulayan Lider Tugay, “Bunları tenkit olarak da konuşabiliriz ya da yaşayacağımız felaketin çan sesleri olarak nitelendirebiliriz. Dünya, Türkiye de dahil bir felakete yanlışsız süratlice gidiyor. Bunun erken evrelerini yaşıyoruz. Açlığı, çölleşmeyi, yüksek sıcaklıkları, toplu göçleri, bunların getirdiği çatışmaları kısa vakit dilimleri içinde yaşama ihtimalimiz yüksek üzere görünüyor. Herkesin bu bahiste şuurlu olmaya ve tesirli adımlar atmaya muhtaçlığı var. Birlik olarak misyonumuz kendi üyelerimizin bu mevzuda şuur düzeyini hakikat düzeye getirmek, gayret için birbirimize dayanak olmak, özeleştirilerimizi de yapmak. Şu anda kendimizi 5 vitesli bir otomobilin 2. vitesinde olarak görüyorum. Bu yılın sonlarına hakikat 5. vitese yükseltelim” diye konuştu.

“Türkiye’nin tesirli adımlar attığı bir plana gereksinimi var”

Paris Mutabakatı ile dünyanın ısı artışının 1,5 derecede sınırlanması ile ilgili bir gaye konulduğunu, 2030 yılında dünyanın karbon nötr olmasının hedeflendiğini hatırlatan Lider Tugay, şöyle devam etti: “Dünya bu amaçtan çok uzak durumda. Son yıllardaki sıcaklık ortalamalarında 1,5 derecenin üzerine çıkıldı. Bunun sonuçlarını pek çok açıdan yaşıyoruz. Bunlar çevresel problemler, tarımda rekolte azalması, kuraklık, ekosistem değişimleri olarak bize dönüyor. Türkiye’de var olmayan birtakım sivrisinek ve haşere cinslerinin, daha sıcak denizlerde bulunan canlı cinslerinin artan baskınlığını yaşıyoruz. İzmir’de son 2 yıldır aedes cinsi sivrisineğinin önemli oranda yayılımını görüyoruz. Bununla başa çıkmak da sıkıntı. Daha da berbata giderek ilerleyecek. Yaşadığımız etrafın ekosisteminin bozulmasına, bunun da kent hayatına olumsuz geri dönüşlerine şahit olacağız diye görünüyor. Türkiye’nin biraz daha süratli ve tesirli adımlar attığı bir plana gereksinimi var.”

“En büyük sorumluluk alanımız enerji”

Türkiye’nin 2053 yılında karbon nötr gayesi koyduğunu anımsatan Lider Tugay, “Ne yazık ki bu gidişle buna ulaşmamız da imkansız. OECD ülkeleri ortasında kömür yatırımlarını artıran tek ülke Türkiye. Hala ülke olarak kömüre dayalı termik santrallerin yatırımını yapmaya çalışıyoruz. Karbon emisyonundaki durumumuza baktığımızda Türkiye’nin yıllık 558 milyon ton karbon emisyonu var. Kişi başına Türkiye 6.71 ton karbon üretiyor. Türkiye karbon emisyon yüksekliğinde bu sayıyla dünyada 15. sırada. Tüm dünyanın karbon emisyonu oranında yüzde 1’ini Türkiye üretiyor. Bunu karbon nötr yolunda sağlıklı adımlar atmış bir ülke kategorisinde sayamıyoruz. Karbon emisyonuna neden olan en büyük kalemin güç üretimi olduğunu görüyoruz. Ondan sonra sanayi ve tarım geliyor. Mesken kökenli karbon emisyonlarını da 44 milyon ton civarında hesaplamışlar. Bizlerin birey olarak en büyük sorumluluk alanımız güç üzere görünüyor. Önümüzdeki günlerde güç tüketimimizi azaltmak ya da daha verimli kullanmak yolunda öncelikli ve süratli çalışmalar yapmamız gerekiyor” diye belirtti.

“Su idaresi planına sahibi olmamız lazım”

İklim krizine karşı dört odaktan bahseden Lider Tugay, “Su, besin, güç ve toprak olmak üzere bu dört başlıkta krizler bizi bekliyor. Bu dört maddeyi Anayasa’nın birinci unsurları üzere aklımızda her vakit tutalım. Susuzluk sorunun bu yıl Türkiye’de tepe yaptığını gözlemledik. Artık bizim gerçek manada su idaresi planı sahibi olmamız lazım. Mahallî idareler kendi elleriyle kendi bölgelerinde natürel ki bu mevzuda plan yürütmeli lakin özelikle havza bazlı su idaresi planlarına acil muhtaçlık var. Besinin rekoltesinde düşme var. Sağlıklı ve inançlı besin üretimi ile ilgili de önemli sorun var. Planlamasını, yanlışsız tarım tekniklerini hem lokal idareler hem de üst ölçekli tahminen bölgesel ve ulusal planlamalar çerçevesinde gerçek yönetmemiz gerekiyor. Kentsel bir besin stratejisi aksiyon planımız kesinlikle olmalı. Kendine yeten kentler, kendine yeten havzalar anlayışıyla gelecek besin krizine karşı bölgelerimizi hazırlamalıyız” sözlerini kullandı.

“Önce güç verimliliğine akıl yormak zorundayız”

“Enerji, hayatımızda yer kapladığından daha az gereksinim duyduğumuz bir şeye dönüşebilir” diyen Lider Tugay, alınabilecek pek çok ehemmiyetle yüzde 50’ye varan güç tüketimi azaltımlarının gerçekleşebileceğine işaret etti. Yenilenebilir güç yatırımlarına muhtaçlık olduğunu lisana getiren Lider Tugay, “Ülkemizde ne yazık ki bu yatırımlar planlı ve yanlışsız biçimde yapılmıyor. Tarım alanları, meraları, yeşil alanları bozan güç yatırımları yapılıyor. Türkiye’nin genelinde aslında yenilenebilir güç alanında hakikat siyasetlerin uygulanmadığını, teşviklerin biraz daha çok muhakkak yatırımcıları destekleyecek halde yapıldığını söylemek durumundayım. Rüzgar gücü ve jeotermallerle ilgili çok önemli potansiyelimiz var. Yanlışsız yerde, hakikat formda işletilirse Türkiye için kıymetli bir kaynak olduğunu düşünüyorum. Tamamını ithal ettiği doğalgazla elektrik üreten Türkiye’nin ağır fatura ödediğini söylemek isterim. Bundan kurtulmak için elimizin altında olan yenilenebilir güç kaynaklarını gerçek kullanmaya gereksinimimiz var. Bundan evvel güç verimliliğine akıl yormak zorundayız ve aslında çok daha kolay. Evvel yönettiğimiz kurumlardan başlayarak sonra kamu kurumları ile devam ederek ve dış yerleri ile kişi, kurum, kuruluşları dahil ederek güç tüketimini uygun noktaya getirebiliriz ve güç muhtaçlığımızı azaltabiliriz” diye konuştu.

“Bu dört başlık bizim Anayasamız”

Toksik kimyasal içerikli sanayi, kentsel ve evsel atıkların ve yanlış tarım tekniklerinin toprakları süratle bozduğunu belirten Lider Tugay, şöyle devam etti: “Plastiği mikro plastiğe dönüşmüş, hasebiyle suları ve denizleri kirleten lakin havada ve toprakta da ağır formda bulunan mikro plastiği görmek zorundayız. Zira parçalanınca görmüyoruz. Görmeyince yok zannediyoruz lakin Prene Dağları’nda mikro plastik buldular. Bedenimizde belirli oranda mikro plastik ile yaşıyoruz. Plastik atıkları süratle denetim altına almak zorundayız. Mümkün olan en az ölçüde atığı üretmek ve ürettiğimiz atığı kesinlikle denetim altına almalıyız. Yanlış tarım tekniklerinin en değerli nedeni yanlış sulama, kullanılan ilaçlar. Gerçek tarım teknikleri ile yanlışsız eseri seçerek hayvancılığı etrafa ziyan vermeyecek formda yaparak, hayvansal eser tüketiminde daha şuurlu davranarak tarım kökenli toprak bozulmasını durdurmaya muhtaçlık var. Su, besin, güç ve toprak bu dört başlık bizim Anayasamız.”

Başkan Aydın su krizine değindi

Bursa Osmangazi Belediye Başkanı Erkan Aydın da “Bursa sanayi kenti mi, turizm kenti mi yoksa kültür ve sanat kenti mi olmalıdır? Aslında bu sorulardan daha evvel sormamız gereken sorular var. Bursa bir sağlıklı kent midir? Uludağ eteklerinde yer alan bu kadim kent, ne yazık ki değerli bir kimlik arayışı içinde. Yalnızca sanayi, kültür ya da turizm odaklı bakmak yerine Bursa’nın sağlıklı bir kent olup olmadığına dair soruları da geleceğimizi şekillendirme açısından değerli buluyoruz” sözlerini kullandı. Bursa’da su krizine de değinen Lider Aydın, Bursa’nın 45 günlük suyunun kaldığını tabir ederek müsilaj sorunu ve hava kirliliği meselelerini aktardı Aydın, iklim krizi ile çabada yaptıkları çalışmalarla ilgili de bilgi verdi.

Bursa Osmangazi Şov Merkezi’nde yapılan panelin İklim ve Sıhhat Ekseninde COP 29 başlıklı oturumun moderatörlüğünü İzmir Planlama Ajansı Lideri ve Sağlıklı Kentler Birliği Müşavere Şurası Üyesi Prof. Dr. Koray Velibeyoğlu yaptı. İzmir Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Prof. Dr. Pınar Okyay, Dünya Sıhhat Örgütü Avrupa Sağlıklı Kentler Ağı Bölgesel Yöneticisi Kira Fortune ve Eskişehir Teknik Üniversitesi Fen Fakültesi Ekoloji Anabilim Kısmı Lideri ve Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği Müşavere Heyeti Üyesi Prof. Dr. Cengiz Türe sunum yaptı.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı