Balon balıklarının istilası: Ekolojik ve ekonomik zararlar artıyor

Balon balıklarının Akdeniz’e nasıl ve nereden geldiği ile ilgili konuşan Doç. Dr. İnci Tüney Kızılkaya, “Şu an denizlerimizde yedi farklı cinste balon balığı bulunmakta. Bu balıklar bizim sularımıza, Süveyş Kanalı vasıtasıyla Kızıldeniz'den, oraya da Hint-Pasifik Okyanusu'ndan gelmiş bulunmakta. Akdeniz suyunun sıcaklığının artmasıyla birlikte çok fazla göçmen cinsimiz mevcut. Bu göçmen tiplerden kimileri çok derecede çoğalarak baskın pozisyona geliyor. Biz bu cins canlılara istilacı cins diyoruz. İklim değişikliği ve Süveyş Kanalı'nın genişlemesi de bu istilayı hızlandırdı” dedi.

Balon balıklarının oluşturduğu tehlikelerle ilgili bilgi veren Doç. Dr. İnci Tüney Kızılkaya, “Balon balıklarının tehlikelerinden bahsedecek olursak, bizim sularımızda mevcut olan çeşitler ölümcül derecede toksin içeriyor ve katiyen yenmemesi gerekiyor. Balon balıkları içerisinde şu anda en tehlikeli olarak bilinen ‘Lagocephalus sceleratus’ tipi mevcut. Bu cins, zehirli Tetrodotoksin (TTX) dediğimiz bir toksin üretiyor. Lagocephalus sceleratus balon balığı, birinci olarak 2005 yılında Gökova Körfezi'nde tespit edildi. Bu tespit bütün Akdeniz için Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi akademisyenleri tarafından Türkiye'den kayda alındı ” dedi.

“Balon Balıklarının Türkiye'ye Yıllık Ziyanı 2 Milyon Euro”

Balon balıklarının zararlarından bahseden Doç. Dr. İnci Tüney Kızılkaya, “Türkiye'de balon balıklarının, iktisada yıllık yaklaşık 2 milyon Euro ziyan verdiği yapılan çalışmalarla gösterilmiş durumda. Bu balıkların, çok çeşitli organizmayı tüketme yetenekleri ve sert diş yapıları nedeniyle çeşitli ekosistemlerde önemli problemlere yol açtığı biliniyor. Balon balıkları, dört dişliler familyasına ilişkin olup üstte iki, altta iki sivri dişleri bulunmaktadır. Bu dişler, balıkların etrafındaki her şeyi süratle ve tesirli bir formda tüketmelerini sağlamaktadır. Türkiye'nin Akdeniz ve Güney Ege Denizi kıyılarında yayılan bu balıklar, lokal balık tiplerinin popülasyonlarını tehdit etmekte ve balıkçılık sanayisine ziyan vermektedir. Uzmanlar, balon balıklarının denetim altına alınması için acil tedbirler alınması gerektiğini vurgulamaktadır. Bu çeşitlerin yayılmasını önlemek ve ekonomik kayıpları minimize etmek gayesiyle daha faal idare stratejilerinin geliştirilmesi gerekmektedir. Türkiye'de balon balıkları, hem balıkçılık sanayisine hem de deniz ekosistemlerine önemli ziyanlar veriyor. Balıkçılar, av araçlarına balon balıklarının ziyan verdiğini ve bu durumun hem av kaybına yol açtığını hem de av ekipmanları açısından önemli mali ziyana neden olduğunu belirtiyorlar. Süratle çoğalan bu balıklar, mahallî balık popülasyonları üzerinde önemli bir baskı oluşturmakta ve ekonomik kayıplara neden olmaktadır. Balon balıklarının en büyük ekolojik ziyanı ise süratle çoğalmaları ve onları yiyebilen hiçbir canlının bizim denizlerimizde bulunmamasıdır. Ahtapot, mürekkep balığı, kalamar, karidesler ve balıklar balon balıkları tarafından tüketiliyor ve bu balıkların çok derecede tüketilmesi öbür deniz canlıları üzerinde baskı oluşturuyor” dedi.

Önceki çalışmalarından bahseden Doç. Dr. İnci Tüney Kızılkaya, “Gökova, Kaş ve İskenderun'dan temin ettiğimiz balıklarla yaptığımız çalışmalarda balığın tüm dokularının tehlikeli oranda toksin içerdiğini belirlemiştik.  Balon balığının içerisindeki Tetrodotoksin unsuru ağrı kesici olarak kullanılabilirliğine yönelik çeşitli araştırmalar ve teşebbüsler mevcut lakin şimdi onaylanıp piyasaya sürülebilmesi için vakit var. Onay alındığı takdirde bu taraftaki çalışmalarımız da faal hale gelecektir. Ekosistemimiz ve ekonomimiz için balon balıklarının çoğalmasını engellemeye çalışıyoruz. Kimi amatör balıkçılar balon balıklarını tanıyamayabiliyor ve tükettiklerinde ise istenmeyen sonuçlar yaşanıyor. Balon balığının ekonomik ve ekolojik ziyanlarını azaltmak için, bilinçlendirme ve denetim çalışmaları yapılıyor.  Tarım ve Orman Bakanlığı halkı bilinçlendirmek için çeşitli projeler geliştirmekte, yürütmekte, eğitimler ve bilgilendirme çalışmaları yapmakta” dedi.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı