İlaç kullanımında kafein tüketimine dikkat!

Kafeinin ilaçların tesirlerini şiddetlendirerek yan tesirlerin ve toksisitenin artmasına yol açabilen bir uyarıcı olduğunu belirten Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Farmakoloji Anabilim Kısmı Lideri Doç. Dr. Zeynep Güneş Özünal, bilhassa birtakım ilaçların kafein tüketimi ile birleştirilmemesi gerektiğini vurguladı. Antidepresan, hipertansiyon ve kalp hastalıkları üzere hastalıkların tedavisinde kullanılan birtakım ilaçların kafein ile etkileşimleri olabileceği ihtarında bulunan Özünal, bu tıp ilaçları kullanan hastaların kafein alımını sınırlaması yahut kısıtlaması gerektiğini söyledi. 

Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Farmakoloji Anabilim Kolu Lideri Doç. Dr. Zeynep Güneş Özünal, 5 Aralık Türk Kahvesi Günü hasebiyle yaptığı açıklamada kafein tüketiminde dikkat edilmesi gerekenlere ait değerlendirmede bulundu.

Doç. Dr. Zeynep Güneş Özünal, kafeinin dünyanın en tanınan stimulant unsurlarından biri olduğunu belirterek “Kakao çekirdekleri ve çay yaprakları da dahil olmak üzere 60'tan fazla farklı bitki çeşidi doğal olarak değişen derecelerde kafein içerir. Kafein, yapraklar, çekirdekler ve meyveler de dahil olmak üzere çeşitli bitki kısımlarında bulunabilir. Kafein bulunduğu yere bağlı olarak farklı isimler alabilir. Örneğin çay bitkilerindeki tein, mate bitkilerindeki matein üzere. Doğal olarak oluşan kafeinin yanı sıra laboratuvarlarda yapay olarak da üretilebilir” diye konuştu.

Kafein tüketince bedenimizde neler olur?

Kafein tüketiminin bedenimizdeki tesirlerini anlatan Özünal, “Kafeinin bedende ilgili reseptör dediğimiz almaçlara bağlanması, uyuşukluğun süreksiz olarak giderilmesine neden olur ve bu nedenle kafein tükettiğimizde kendimizi süreksiz olarak daha uyanık hissederiz. Akciğerde düz kasların gevşemesiyle teneffüs yollarında hava yolları açılır, bağırsak hareketlerini arttırabilir, mide asidi salgılanmasını arttırır. Fazla ölçüde alındığında uykusuzluğa, kalpte çarpıntıya ve kan basıncında yüksekliğe neden olabilir. Kalsiyum emilimini azaltır. Kronik alımda kemik yoğunluğunu azaltıcı tarafta tesir gösterebilir” dedi.

Kemik yoğunluğunu olumsuz etkileyebilir!

Kafein tüketiminin kimi bireylerde olumsuz tesirlere yol açabileceğini belirten Özünal, “Ülseri olan hastalarda şikayetlerin artmasına neden olabilir. Osteoporoz hastalarında bilhassa de kalsiyum alımı düşükse kemik yoğunluğunu olumsuz etkileyebilir. Kan basıncında artışa, kalp suratında artışa neden olabilir” ikazında bulundu. 

Çocuklar tüketmemeli, gebelerde kafein alımı 300 mg altında olmalı!

Genel olarak rastgele bir olumsuz sıhhat tesirinden kaçınmak için sağlıklı bir yetişkinin günlük kafein alımının 400 mg ile sonlandırmasının önerildiğini belirten Özünal, “Bir fincan Türk kahvesinde 60-65 mg kafein bulunmaktadır. Çocukların kafeinin tesirlerine karşı yetişkinlerden daha hassas olabileceğine dair kimi çalışmalar bulunmaktadır. İnançlı bir doz belirlenmemiş olmasına karşın, çocuklar kilogram beden tartısı başına 2,5 mg'dan fazla kafein almamalıdır. Yani 20-25 kg'dan hafif bir çocuk için bir fincan Türk kahvesi fazla olabilir. Gebelerde Dünya Sıhhat Örgütü'ne nazaran, alınan kafein ölçüsü günde 300 mg'ın altında olmalıdır” dedi.

Kafein zehirlenmesine yol açabilir 

Aşırı tüketimin uykusuzluk, huzursuzluk ve bazen kas kasılmaları üzere bir dizi belirtiye neden olabileceği ikazında bulunan Özünal, “Kandaki 80 mg/ml kafein konsantrasyonunun ölümcül olduğu bildirilmiştir. Kafein zehirlenmesinin az görülmesine karşın, kafeinin farklı reseptör tiplerini etkileme kabiliyeti göz önüne alındığında vaktinde tedavi edilmez ise potansiyel olarak mevte bile neden olabileceği bilinmektedir” diye konuştu.

Bu ilaçlar kullanılırken kafein tüketimine dikkat!

Potansiyel olarak tehlikeli etkileşimler nedeniyle kafein tüketimi ile birleştirilmemesi gereken ilaçlar bulunduğunu vurgulayan Özünal, “Kafein, bu ilaçların tesirlerini şiddetlendirerek ilacın tesirlerin ve toksisitenin artmasına yol açabilen bir uyarıcıdır. Kafein ile alkol, kalp damar hastalıklarında, nöropsikiyatrik hastalıklarda kullanılan birtakım ilaçlar potansiyel olarak etkileşime girebilir. Bu ilaçları kullanan hastalar, aktifliğin azalmasını yahut tehlikeli sıhhat sonuçlarını önlemek için kafein alımını sınırlamalı yahut kesmelidir. Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunda (DEHB) kullanılan ilaçlar ile birlikte kullanıldığında tasaya ve kalp suratında artışa neden olabilir.  Bu ilaç kümelerini kullanan bireylerin doktorlarına danışarak ilaç tesirinin kafein yan tesirlerinin kıymetlendirilmesi uygun olabilir” ikazında bulundu.

Kafeinin birçok hastalıkta tesiri araştırıldı

Kafeinin çok sayıda hastalıkta tesirine dair araştırmalar yapıldığını belirten Özünal, “Diyabet hastalarında glukoz metabolizmasına olumlu tesirini destekleyen çalışmalar vardır. Kahvenin mide bağırsak ve karaciğer kanserlerinden ve kollayıcı tesirine ait deliller bulunmaktadır.  Beyin alakalı hastalıklarda da tesiri incelenmiştir.  Parkinson hastalığının tedavisinde kafeinin sistemine emsal tesiri olan bir ilaç ABD'de 5 yıl kadar evvel onaylandı. Göz içi basıncı artışı, Alzheimer, atopik dermatit, apne ve Tip II Diyabet üzere farklı hastalık risklerini hafifletebileceğine dair çalışma sonuçları bulunmaktadır” dedi. 

Diğer farmakolojik tesiri olanlar üzere kafein için de dozun kıymetli olduğunu vurgulayan Özünal, “Günde 1-2 kahvenin bir karaciğer kanseri tipi olan hepatoselüler kanserden yüzde 35'e varan oranda koruyabileceğini gösteren çalışmalar vardır” dedi. 

Doç. Dr. Zeynep Güneş Özünal, kafein etkileşimlerinin farkında olmanın, hastaların kahve, çay, soda, güç içecekleri ve çikolata dahil olmak üzere diyetle alınan kafein ölçüsünü güzel değerlendirmeyi sağlayacağını söyledi. Özünal, “Hastaların mevcut ilaçlarını bırakmamaları kafein kullanımı ile ilgili tabiplerinin görüşüne başvurmaları gerekir” dedi.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı