İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin 90 deprem hendeğinden aldığı 140 örnek inceleniyor

İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin kenti mümkün sarsıntılara karşı dirençli hale getirmeye yönelik çalışmaları kapsamında açılan yaklaşık 90 hendekten alınan 140’tan fazla örnek inceleniyor. Eski zelzelelerin izlerini araştırarak muhtemel zelzeleler hakkında bilimsel bilgilere ulaşmayı hedefleyen uzmanlar, gelecek günlerde yeni hendekler üzerinde çalışmalarını sürdürecek. Büyükşehir, 10-11 Eylül tarihleri ortasında da İzmir Zelzele Master Planı Çalıştayı düzenleyecek. 

İzmir Büyükşehir Belediyesi Sarsıntı Risk İdaresi ve Kentsel Düzgünleştirme Dairesi Başkanlığı’nın başlattığı, Türkiye’nin en kapsamlı sarsıntı araştırmaları ve risk azaltma projeleri sürüyor. Yapı envanteri çalışmaları ile yer araştırmalarını sürdüren Büyükşehir Belediyesi, fayların incelendiği depremsellik araştırmasına da süratle devam ediyor.
İzmir’in 100 kilometre yarıçapında Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) tarafından haritalanan canlı faylar üzerinde açılan paleosismolojik hendeklerle, eski zelzelelerin izleri araştırılarak, jeolojik deliller elde ediliyor. Uzmanlarca açılan yaklaşık 90 hendekten alınan 140’tan fazla örnek laboratuvarda inceleniyor. 

Denizde bulunan faylardan da örnekler alındı 
100 kilometre yarıçaplı alanda fayların ve tsunamilerin incelendiği depremsellik araştırması kapsamında, karadaki üzere denizdeki faylar da mercek altında. ODTÜ Deniz Paleosismolojisi Araştırma takımı tarafından ODTÜ’ye ilişkin sondaj platformuyla, deniz tabanından alınan karot örnekleri, kıymetli bulguların elde edilmesini sağlayacak. Tsunami araştırmalarını da sürdüren Büyükşehir Belediyesi, deniz içerisinde risk oluşturabilecek fayları inceleyerek muhtemel tsunami risk haritalarını oluşturuyor. 

Araştırma çukurları açıldı
Denizde yapılan sondaj çalışmalarında 24 farklı lokasyonda toplam 95 metre deniz içi karot örneği alındı. Bu çalışmalara ek olarak kıyı bölgelerinde 29 lokasyonda, 3 metre uzunluğunda, 3 metre genişliğinde ve 3 metre derinliğinde kıyıda tsunami izlerini gözlemlemek için araştırma çukurları açıldı. Araştırma çukurlarından kıyıları etkilediği tespit edilen tarihi tsunamilere ilişkin tsunami çökellerinden detaylı tahliller yapılabilmesi için numuneler alındı. Numuneler MTA ve TÜBİTAK MAM laboratuvarlarında inceleniyor. 

2 bin hektarlık alan taranacak
Fayların incelendiği depremsellik araştırmasının yanında taban çalışmaları da sürüyor. Taban araştırmasında Bornova’daki çalışmaları tamamlayan İzmir Büyükşehir Belediyesi, mikrobölgeleme çalışmalarına Karşıyaka ile devam edecek. İlçe hudutları içerisinde yaklaşık 2 bin hektarlık bir alan için ihale süreci başlatıldı. Bornova’da olduğu üzere Karşıyaka’da da sondajlar, binlerce arazi ve laboratuvar deneyi ile jeofizik data toplama çalışması yapılacak. Proje kapsamında ilçedeki eski zelzele izlerinin saptanması, tsunami tehlikesi ve taban indeks özelliklerinin belirlenmesi hedefleniyor. Merkez 11 ilçede yürütülmesi planlanan mikrobölgeleme çalışmaları, kentin taban yapısına ve risk durumuna nazaran evreli olarak yapılacak. Çalışmalar Karşıyaka’dan sonra Bayraklı, Konak ve Narlıdere ile devam edecek.
 
Karşıyaka’da 22 bin 554 binanın envanteri çıkarılacak
İzmir Büyükşehir Belediyesi mikrobölgeleme çalışması ile bir arada Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi ile imzaladığı protokol ile Yapı Stoku Envanter projesi ve bina kimlik dokümanı çalışmalarını da yürütüyor. Yapı envanteri çalışmalarına, 30 Ekim 2020’deki İzmir zelzelesinden en çok etkilenen Bayraklı’dan başlayan takımlar, 33 bin 100 yapının envanterini çıkardı. Çalışmanın ikinci etabında Bornova’da 61 bin 673 yapının envanteri tamamlandı. Pilot bölge olarak belirlenen Bayraklı ve Bornova’daki çalışmaların tamamlanmasıyla birlikte toplam 94 bin 773 yapı için envanter çıkartılmış oldu. Yıl sonuna kadar Karşıyaka’da bulunan 22 bin 554 yapının envanterinin çıkarılması hedefleniyor. Çalışmanın uzun vadede kent bütününde bulunan 906 bin 115 yapıda tamamlanması planlanıyor.
 
Bornova’da neler yapıldı?
Bornova’da yaklaşık 7 bin hektarlık bir alanda mikrobölgeleme çalışması yapıldı. Bin 350 noktada açılan sondaj kuyularında 40 bin metre derinlikte sondaj yapıldı. Açılan kuyulardan alınan kaya ve toprak numuneleri üzerinde, laboratuvarda 28 bin deney yapıldı. Bornova Havzası’nı bir bütün olarak ele alan, bölgenin zayıf ve nitelikli tabanlarını belirleyecek çalışmalar sayesinde, yerleşime uygun alanlar belirlenecek. Direkt yapılaşmayı etkileyecek bilgilerin elde edileceği modelleme ile itimatla yaşanabilecek kentler için sağlam yerler netleştirilecek.
 
Yapı envanteri dönüşüm stratejisine altlık oluşturacak
Yapı envanteri çalışması ile binaların zelzele tesirindeki davranışları inceleniyor. Böylece bölgesel bazlı sonuçlara ulaşılacak. Elde edilen bu sonuçlarla İzmir’e mahsus kentsel güzelleştirme modelleri ve dönüşüm stratejileri geliştirilecek. Ayrıyeten yapı envanteri projesi kapsamında her bir yapıya ilişkin bina kimlik dokümanı oluşturuluyor. Bina kimlik dokümanı, kentlilerin yaşadığı bina hakkında en kapsamlı bilgiye faal, aracısız ve süratli bir formda direkt erişimini sağlıyor. İzmir’de talep gelmesi halinde fiyatsız olarak ruhsatlı ve projeli konut tipi yapılarda ön inceleme çalışması da yapılıyor. Bugüne kadar 6 bin yapı için müracaat yapıldı, inceleme çalışmaları devam ediyor.
 
Çalıştay düzenlenecek
İzmir Büyükşehir Belediyesi, 10-11 Eylül tarihlerinde de "İzmir Sarsıntı Master Planı Çalıştayı" düzenleyecek. Gaziemir’deki Fuar İzmir’de ilgili kurumları, sivil toplum ve meslek örgütlerini, bilim insanlarını buluşturacak olan Çalıştay’da, alanında uzman isimler değerlendirmelerde bulunacak. İki gün sürecek program, yuvarlak masa toplantıları ile son bulacak. İzmir Zelzele Master Planı Çalıştayı’na yönelik hazırlanacak rapor, daha sonra kamuoyu ile paylaşılacak.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı